Cách đây vài năm, việc tạo ra một bản đồ bằng cách sử dụng máy bay không người lái là một điều gì đó không tưởng. Nhưng ngày nay, thừa hưởng các thành quả của công nghệ như: Các hệ vệ tinh GNSS, ứng dụng đo RTK trong trắc địa, các drone thương mại… thì máy bay khảo sát không người lái UAV RTK (Flycam RTK) đã ra đời.
Sử dụng drone khảo sát RTK để khảo sát địa hình đã trở lên đơn giản với các bước cơ bản như sau:
Lưu ý: Đây chỉ là các bước cơ bản khi khảo sát ở một địa hình có diện tích không lớn, sử dụng Phantom 4 RTK để tạo ra bản đồ 2D (orthomosaic ), mô hình bề mặt kỹ thuật số (DSM) và đường đồng mức.
Mục Lục
Bước 1: Lập kế hoạch
Yêu cầu của khách hàng về chất lượng, độ chính xác của bản đồ ảnh hưởng rất lớn tới giá thành và kế hoạch thực hiện. Tùy theo mức độ của nhiệm vụ khảo sát, bạn sẽ cần cân nhắc tới: Người thực hiện, thiết bị bay, điểm khống chế….
Một số yếu tố chính cần quan tâm:
- Địa điểm: Cần cân nhắc đến địa điểm, diện tích, đường đi lối lại, loại đất đai và nhất là các yêu cầu về an ninh ở khu vực bay. Có một số khu vực bắt buộc phải xin giấy phép và một số khu vực có thể linh động.
- Thời gian. Ánh sáng và thời tiết tốt là chìa khóa cho một chuyến bay an toàn và thành công. Hiểu rõ về diện tích giúp bạn lập kế hoạch cho khoảng thời gian cần thiết để thu thập dữ liệu.
- Nhu cầu dữ liệu. Nếu bạn không biết mình cần loại dữ liệu nào, bạn sẽ không thể chọn thiết bị phù hợp, chỉ định người lái phù hợp hoặc xây dựng đường bay phù hợp.
- Trang thiết bị. Loại dữ liệu và diện tích là hai yếu tố quan trọng trong việc lựa chọn thiết bị. Đối với các nhiệm vụ lập bản đồ đơn giản trên các khu vực nhỏ, DJI Mavic 2 Pro là một lựa chọn tốt, vừa tiết kiệm chi phí và máy ảnh 20MP của nó thu thập hình ảnh có độ phân giải cao (không nên dùng máy ảnh dưới 20MP). Máy bay không người lái lớn hơn như DJI Matrice 210 RTK với cảm biến Zenmuse X5S cũng có thể thực hiện công việc này, mặc dù ở mức giá cao hơn.
- Nhân sự: Sau khi đã cân nhắc các yếu tố địa điểm, thời gian, loại dữ liệu và thiết bị, thì cần chỉ định một người chịu trách nhiệm. Nhân sự này phải có các kỹ năng cần thiết để vận hành thiết bị một cách an toàn và thu thập dữ liệu chất lượng. Trong một dự án lớn với diện tích lớn, cần nhiều điểm khống chế thì số lượng nhân sự phải lớn hơn.
Bước 2: Cấu hình máy bay, bộ điều khiển, và thiết lập đường bay
Chuẩn bị thật tốt máy bay và các phụ kiện đi kèm sẽ giúp tiết kiệm tối đa thời gian ngoài thực địa. Bên cạnh đó, bạn cần thiết lập đường bay cho máy bay của mình.
Thông thường người ta sẽ thu thập dữ liệu bằng cách sử dụng kiểu bay lưới tự động để đảm bảo rằng hình ảnh được chụp một cách nhất quán và có độ chồng chéo thích hợp, từ đó để có một bản đồ chất lượng cao.
Bước 3: Mang theo trạm Base
Độ chính xác định vị của các drone khảo sát RTK luôn phụ thuộc vào khoảng cách từ nó đến trạm Base và độ chính xác của tín hiệu hiệu chỉnh. Ngoài ra, trong một số trường hợp khó, người ta cần nhiều hơn các điểm tham chiếu và điểm kiểm tra với các thiết bị trắc địa chuyên dụng như máy GPS 2 tần, máy toàn đạc điện tử…
Các máy bay của hãng DJI thường sử dụng trạm Base D-RTK 2, tuy nhiên, tại Việt Nam, qua nhiều lần thử nghiệm thì việc sử dụng các máy GPS 2 tần của hãng E-Survey hoàn toàn có thể làm Base cho máy bay.
Bước 4: Thực hiện bay và thu thập dữ liệu
Sau khi đã nắm bắt tốt các yếu tố: Địa điểm, thời gian, đường bay, bạn chỉ cần có mặt đúng vị trí, thiết lập các cài đặt cuối cùng, chọn thời gian thích hợp với điều kiện ánh sáng tốt nhất để bắt đầu cho máy bay cất cánh.
Máy bay không người lái sẽ tự động thu thập dữ liệu theo đường bay và các thông số có sẵn, duy trì liên lạc giữa máy bay và người điều khiển, đảm bảo rằng mọi giai đoạn công việc thực hiện theo đúng kế hoạch.
Bước 5: Xử lý hậu kỳ
Sau khi đã có được dữ liệu, thì công việc cuối cùng là gửi cho đội nội nghiệp, hoặc tự mình sử dụng các phần mềm trắc địa chuyên dụng để xử lý hình ảnh, cho ra các loại bản đồ theo yêu cầu.
